Shtëpia me Gjethe në fillim ka qenë shtëpi lindjeje. U ndërtua më 1931 si klinikë obstetrike, me nismën e mjekut të shquar Dr. Jani Basho dhe e drejtuar prej tij. Është e para e këtij lloji në Shqipëri dhe ky ka qenë funksioni i saj gjatë viteve viteve ‘30. Gjatë viteve të para të pasluftës, Shtëpia me Gjethe u përdor si qendër hetuesie, pra edhe si vend ku bëheshin tortura. Praktika e torturave, si dhe e formave të tjera të terrorit, është pranuar edhe nga propaganda zyrtare komuniste, por vetëm sikur ndodhën gjer në momentin e prishjes me Jugosllavinë (1948). [...]

Puna e përgjimit elektronik është e lidhur ngushtë me bashkëpunëtorët e Sigurimit, me “mikrofonat e gjallë”. Zakonisht, këta u paraprinin me informacion mikrofonave elektronikë dhe, në mjaft raste, kanë qenë bartës çimkash në biseda me kandidatë për t’u arrestuar. Një statistikë e paraqitur në një prej dhomave  të muzeut tregon për katër kategoritë e bashkëpunëtorëve, numrin për secilën kategori ndër vite etj. Bashkëlidhur kësaj statistike vizitorët do të njihen me dokumenta të deklasifikuara për disa nga bashkëpunëtorët  me pseudonime: ‘Bufe e madhe’, ‘Artisti’, ‘Mali’, etj. Dosjet përkatëse të tyre tregojnë mbi formën e rekrutimeve të agjentëve, të infiltruarve dhe zbulojnë [...]

Përfytyrimi mbi armikun përcakton mënyrat e kontrollit dhe të represionit. Anasjelltas, këto mënyra ushqejnë dhe përforcojnë përfytyrimin mbi armikun. Rreth vicioz i dinamikës totalitare. Në dhomat e këtij sektori, vizitorët do të njihen me disa nga proceset gjyqësore më të bujshme të diktaturës komuniste shoqëruar me foto të realizuara gjatë seancave. Njëra nga dhomat i dedikohet listës së gjatë të njerëzve të pafajshëm të cilët për motive politike u burgosën apo u vranë. Të burgosur për motive politike rezultojnë rreth 18.000 ndërsa të ekzekutuar me ose pa gjyq  rreth 5.500 persona. Dëshmi të ish të përndjekurve politikë do [...]

Përgjimi i shtetasve të huaj përbënte në thelb një zgjatim të kontrollit dhe represionit brenda vendit. Një veçori e diktaturës komuniste në Shqipëri ka qenë vetizolimi përherë e më i plotë nga bota, duke e shpallur Shqipërinë të vetmin vend socialist në botë, i cili gjendej nën rrethim dhe përbënte objektivin e të dy superfuqive dhe të blloqeve të tyre: gjithë bota kundër një vendi të vogël. Njëkohësisht, në mendësinë totalitare të kohës, armiku i jashtëm paraqitej si i pandashëm nga armiku i brendshëm. Tekefundit, vetizolimi synonte mbajtjen e shoqërisë shqiptare nën kontroll total. Kontrolli i shtetasve të huaj si [...]

Nën regjimin komunist, jeta private ka qenë krejt e pambrojtur nga ndërhyrja e shtetit: ngaqë ideologjia kishte një karakter kolektivist dhe ngaqë partia-shtet ishte e gjithëfuqishme. Në raport me familjen, e vinte veten brenda saj dhe kishte rolin e patriarkut, që duhet të dinte gjithçka dhe mund të vendoste për gjithçka. Në këtë tablo, përgjimi me mikrofona, i cili nuk kufizohej nga asnjë ligj, ishte thjesht një nga mënyrat e ndërhyrjes së shtetit, një rrugë e fshehtë për të depërtuar në çdo shtëpi, në çdo bisedë intime, kur të donte dhe sa herë të donte. Dhe, kur një individ shpallej [...]

Vëzhgimi është përdorur ndaj të gjitha shtresave dhe kategorive shoqërore, sepse asnjëra prej tyre nuk ishte e garantuar nga përndjekja, me përparësi ndaj asaj shtrese apo kategorie që shihej si potencialisht e rrezikshme në një moment të dhënë. Një fjalë, një këngë, një takim i rastësishëm, fare mirë mund të quheshin veprimtari armiqësore. Vizitorët mund të shohin faksimile të një liste kontrolli telefonik, të marrë nga AMPB. Në Tiranën e viteve ’70 kishte rreth 1500 telefona familjarë, që jepeshin me autorizim të posaçëm nga instanca të larta shtetërore. Kryesisht u jepeshin familjeve të Nomenklaturës apo atyre që kishin lidhje me [...]

Janë zëra të kapur dekada më parë me përgjim elektronik. Por nuk mund të jenë objekt kureshtjeje. Vijnë nga terri, nga humnera. Pavarësisht prej fjalëve që thonë, janë zëra që ftojnë për një refleksion mbi të kaluarën. Në një nga dhomat tregohet modeli i zbardhjes së një përgjimi të kryer nga punonjësit e Sigurimit te Shtetit.

Mund të përkthehet si “vendi prej ku mund të shohësh dhe të dëgjosh gjithçka”. Kuptimi tjetër i fjalës së parë (Panoptikon), sipas së cilës është ndërtuar edhe e dyta (Panakustikon), është ai i një burgu ideal, të konceptuar mëse dyqind vjet më parë nga filozofi utilitarist Jeremy Bentham. Utilitaristët nuk besonin në utopinë e një shoqërie të përsosur. Një utopi e tillë ishte edhe komunizmi. Pretendimet për ta realizuar sollën shoqërinë e kontrollit total, në ngjashmëri me burgun e Bentham-it. Laboratori i dikurshëm i klinikës që përdorej për të kryer analizat mjekësore u përdor më pas për larje filmash e [...]

“E shkuara nuk vdes kurrë. Madje ajo as ka kaluar”.  William Faulkner “Në atë masë që e kaluara vërtet mund të ‘kapërcehet’, kjo arrihet vetëm duke rrëfyer çfarë ka ndodhur”. Hannah Arendt Në këtë sektor vizitorët do të mund të ndjekin një kolazh intervistash të personave që janë dënuar e persekutuar gjatë regjimit komunist.